Strengere regels voor gsm-gebruik achter het stuur

Het Hof van Cassatie kwam enkele keren tussen om een aantal zaken duidelijk te stellen.

Zo oordeelde het in 2005 dat de begrippen “stilstaan en parkeren” moeten worden uitgelegd volgens de specifieke betekenis die deze begrippen krijgen in de Wegcode. Hieruit volgde dat een bestuurder die in de file stilstaat niet valt onder een ‘stilstaand voertuig’ en dus geen gebruik mag maken van zijn gsm.

In 2020 verduidelijkte het Hof de bewoording “gebruik maken van een draagbare telefoon die men in de hand houdt”. Het Hof oordeelde dat hiervoor geen welomschreven handeling vereist is, zoals bellen of sms’en, maar dat het louter in de hand houden van een gsm door een bestuurder tijdens het rijden impliceert dat de gsm wordt gebruikt met als gevolg dat artikel 8.4 van de Wegcode wordt overtreden.

Vasthouden werd dus gelijkgesteld aan gebruiken. Restte de vraag: wat als men de gsm wel gebruikt, maar niet vasthoudt?

Hierover ontstond wat ophef naar aanleiding van een uitspraak van de politierechtbank te Veurne die op 21 maart 2016 een vrouw vrijsprak die achter het stuur aan het bellen was, waarbij zij haar gsm tussen haar hoofd en schouders had gekneld en dus beide handen op het stuur had. Een ongenuanceerde lezing van dit vonnis leidde tot het idee dat men strafrechtelijke vervolging kon omzeilen door op deze manier te bellen. Dit is echter niet het geval.

Aangezien de vrouw in kwestie de gsm wel gebruikte, maar niet in de hand had, was een vervolging op basis van artikel 8.4 Wegcode niet mogelijk. De vrouw werd daarom vervolgd op basis van artikel 8.3 van de Wegcode. Dit artikel stelt dat:

“Elke bestuurder moet in staat zijn te sturen, en de vereiste lichaamsgeschiktheid en de nodige kennis en rijvaardigheid bezitten.”

Voor toepassing van artikel 8.3 Wegcode moet de politierechter een beoordeling maken van het concrete rijgedrag van de bestuurder. Nu uit het strafdossier niet bleek dat de vrouw door te bellen, doch met beide handen op het stuur, niet in staat zou zijn geweest om te sturen of niet de lichaamsgeschiktheid en nodige kennis en rijvaardigheid bezat, werd zij vrijgesproken.

De wetgever is nu tussengekomen om het verbod duidelijker te stellen. Artikel 8.4 Wegcode werd gewijzigd als volgt:

“Behalve wanneer zijn voertuig stilstaat of geparkeerd is, mag de bestuurder geen mobiel elektronisch apparaat met een scherm gebruiken, vasthouden noch manipuleren, tenzij het in een daartoe bestemde houder aan het voertuig bevestigd is.”

Door te spreken van een ‘mobiel elektronisch apparaat’ wordt het verbod niet langer enkel beperkt tot een gsm, maar vallen ook tablets, e-readers, draagbare spelconsoles, etc. onder het verbod.

Daarnaast wordt zowel het gebruik als het vasthouden vermeld en wordt dit aangevuld met manipuleren. Hierdoor zijn ook bestuurders die hun gsm bedienen die op de passagierszetel of op de schoot ligt, strafbaar. Het handsfree bellen blijft toegelaten. Het elektronisch toestel moet daarvoor in een houder zitten die aan het voertuig is bevestigd.

Bovendien treedt de wetgever strenger op door van de overtreding een overtreding van de derde graad te maken, waar het voordien een overtreding van de tweede graad betrof. Een overtreding kan nu volgende bestraffing met zich meebrengen:

• Een boete van 174,00 euro (i.p.v. 116,00 euro).
• Een minnelijke schikking van 235,00 euro (i.p.v. 160,00 euro);
• Wanneer men voor de politierechtbank wordt gedagvaard wegens niet betaling van de boete of minnelijke schikking: een geldboete gaande van 240,00 euro tot 4.000,00 euro (i.p.v. 160,00 euro tot 2.000,00 euro), te vermenigvuldigen met 8 als zijnde de opdeciemen, alsook een eventueel rijverbod van acht dagen tot vijf jaar.

De wijziging is van kracht sinds 3 maart 2022, zijnde 10 dagen na publicatie van de wijzigingswet.

Hebt u een boete, minnelijke schikking, proces-verbaal of dagvaarding ontvangen wegens gsm gebruik achter het stuur? Aarzel niet om ons te contacteren om de opties te bekijken!

Weet dat u voor dergelijke overtredingen doorgaans beroep zal kunnen doen op uw rechtsbijstandsverzekeraar om de kosten van een advocaat te dekken.