Rijden met een tijdelijke handicap: Mag het?

Voor de meesten onder ons lijkt autorijden zo vanzelfsprekend en routineus dat we vergeten dat hier heel wat complexe handelingen bij komen kijken. Maar als je na een ongeval bijvoorbeeld een van je ledematen niet meer kan gebruiken, wordt autorijden al snel een problematische klus. Volgens het jargon van de wegcode en de autoverzekeringen noemen we dit een tijdelijke handicap.

Je hoeft maar één regel te onthouden, en die staat in artikel 8.3 van de wegcode. Dat is dezelfde regel met betrekking tot het gebruik van je camera, laptop, eten, make-up aanbrengen of met hoge hakken of blote voeten rijden. Kort gezegd: een bestuurder moet steeds in staat zijn om alle rijbewegingen uit te voeren die nodig zijn en moet voortdurend het voertuig dat hij bestuurt goed in de hand hebben.

Mag je wel of niet autorijden met een tijdelijke handicap?

Je bent zelf verantwoordelijk om te beslissen of je al dan niet in staat bent om te rijden. Uiteraard kan het advies van een huisarts of specialist je meer duidelijkheid geven, maar het is vooral je gezond verstand dat de doorslag geeft. Enkele voorbeelden:

  • Arm in het gips: met een arm die volledig in het gips zit, kan je niet correct manoeuvreren. Als enkel je pols in het gips zit en je bovendien een automatische versnellingsbak hebt waardoor je minder handelingen moet uitvoeren, kan rijden een optie zijn.
  • Been in het gips: hiermee kan je onmogelijk rijden. Als het gipsverband niet te groot is en slechts een deel van je linkerbeen bedekt, kan je eventueel wel rijden als je auto uitgerust is met een automatische versnellingsbak.
  • Brace: het is niet zozeer de nekkraag zelf die problemen oplevert, maar wel het feit dat je je hoofd moeilijk kan draaien. Autorijden vergt veel aandacht en snelle reacties, en daar moet je rekening mee houden.
  • Oogprobleem: je hebt een aandoening aan één oog, het andere werkt prima. Mag je rijden? Dat is erg onwaarschijnlijk. Kijken met beide ogen zorgt ervoor dat je driedimensionaal ziet, waardoor je afstanden kan inschatten. Enkel een oogarts kan dat nagaan en je adviseren.

Wat zegt je verzekeraar?

De bestuurder moet in alle omstandigheden rijgeschikt zijn. Dat is een fundamentele regel van de wegcode. Als een bestuurder een tijdelijke handicap heeft, wordt dit normaal gezien vermeld in een medisch attest dat een ‘ongeschiktheid om een voertuig te besturen’ vaststelt, net zoals er attesten zijn die iemand werkonbekwaam verklaren. Rijongeschikt zijn kan ernstige gevolgen hebben voor de verzekering. Het is de verantwoordelijkheid van de verzekeringsnemer om de verzekeraar op de hoogte te brengen van situaties die de risicobeoordeling kunnen beïnvloeden. In geval van opzettelijk verzwijgen loopt de verzekerde immers het risico niet vergoed te worden.

De huisarts, een belangrijke gesprekspartner

Je huisarts is verplicht je te waarschuwen wanneer hij of zij vaststelt dat je mogelijk niet kan rijden. In dat geval moet je normaal gezien binnen de vier werkdagen je rijbewijs inleveren, al zal dat in de praktijk zelden gebeuren. Het belangrijkste blijft dat je niet achter het stuur plaatsneemt zolang je arts je niet rijgeschikt heeft verklaard. Kortom, het is de verantwoordelijkheid van de bestuurder om al dan niet de weg op te gaan.

En bij een blijvende handicap?

Een arts kan een patiënt ook doorverwijzen naar het CARA – het Centrum voor Rijgeschiktheid, dat deel uitmaakt van Vias. Dit instituut organiseert tests om je rijgeschiktheid na te gaan en kan een attest afleveren waarmee je je rijbewijs kan terugkrijgen. Mark Tant, verantwoordelijke bij CARA, preciseert dat CARA niet tussenkomt voor tijdelijke handicaps. “Wij behandelen vooral permanente of in elk geval langdurige aandoeningen. De administratieve stappen, de tests en het afleveren van speciale rijbewijzen vragen tijd en een persoonlijke investering. Kortom, voor een arm in het gips of een nekbrace voor enkele dagen hoef je niet langs te gaan bij CARA.”

Geneesmiddelen, een andere bron van gevaar achter het stuur

Een handicap is niet de enige mogelijke beperking om met de wagen te rijden. Het gebruik van geneesmiddelen vormt veel vaker een reëel gevaar voor je veiligheid.