Kan je je huis schenken wanneer je nog leeft?

Aan wie mag je schenken?

Raar maar waar, schenken wat je wilt en aan wie je wilt is niet altijd mogelijk! Een deel van je nalatenschap wordt door de wet immers voorbehouden voor bepaalde erfgenamen. Dat zijn je overlevende echtgenoot/wettelijk samenwonende partner, je kinderen en eventueel je ouders. Heb je die familieleden niet, dan is het wel helemaal aan jou om te beslissen aan wie je wat schenkt. Hou er wel rekening mee dat eens gegeven, gegeven blijft. Behalve tussen echtgenoten kan je in principe niet terugkomen op een schenking. Waar je bij een testament nog een paar keer van gedacht kan veranderen, is er hier geen niet-goed-geld-terug-garantie. Dus bezint, eer ge begint.

Houd er ook rekening mee dat je op het moment van je schenking nog drie jaar moet leven. Moest dat niet het geval zijn, wordt je schenking meegerekend bij het belastbaar erfdeel en helaas valt een erfbelasting vaak duurder uit dan de belasting die je op een schenking zou betalen.

Hoe kan je schenken?

Een schenking van onroerende goederen zoals een huis, appartement of bouwgrond gelegen in België kan je helaas niet eenvoudig regelen met een zelfgemaakt contractje. Dat gebeurt via een notariële akte. De notaris is verplicht om de schenkingsakte binnen de 15 dagen te registreren. En dat is ook meteen het signaal dat de ontvanger van de schenking de rekening voorgeschoteld krijgt.

Hoeveel kost dat?

Er zijn dus niet enkel de notariskosten, voor de schenker, maar ook een schenkbelasting die moet worden betaald. De tarieven hiervan zijn afhankelijk van het gewest waar de schenker de afgelopen 5 jaar woonde en niet van de locatie van het onroerend goed. Ze worden opgesplitst in schijven en bepaald door 2 factoren:

• Wat is de waarde van de schenking?
• Wat is de verwantschap tussen jullie beide?

Wij zochten de tarieven voor het Vlaamse Gewest voor je op.

Wie is wie?

Voor de schenkbelasting word je in Vlaanderen als “partner” beschouwd als je getrouwd of wettelijk samenwonend bent. Maar ook je feitelijk samenwonende partner die al minstens 1 jaar onafgebroken samenwoont met jou, valt hieronder. In “rechte lijn” op je stamboom bevinden zich je ouders of kinderen. Dat kan in bepaalde gevallen ook gaan om je adoptie-, stief- of zorgkinderen. Onder “anderen” kan je eigenlijk al de rest beschouwen. Dat kunnen je broers of zussen, nichten en neven, vrienden of collega’s zijn …  Daarnaast kan je ervoor kiezen om te schenken aan een vzw, private stichting of een stichting van openbaar nut zoals een goed doel. Zij kunnen genieten van een verlaagd tarief.

Heb jij al een plan?

Schenken kan goedkoper uitkomen dan erven. Want wacht je met het schenken van die woning of bouwgrond tot na je dood, dan komen die terecht in je nalatenschap en betalen je erfgenamen er successierechten op. En des te meer vermogen er in erfenis zit, des te hoger de erfbelasting. Daarom kan het zeker geen kwaad uit te zoeken wat voor jou en je erfgenamen de voordeligste optie is. Maar ook als je geen erfgenamen hebt en je het niet aan de overheid wilt overlaten om te bepalen waar je geld en onroerende goederen straks naartoe gaan, kan je door middel van successieplanning samen met je notaris bekijken wat voor jou de beste oplossing is.