Mag je kinderen zomaar het huis uit zetten?
Steeds meer jongeren blijven na hun studies nog een tijdje plakken bij ‘Hotel mama’. Mits goede afspraken, verloopt dat vaak zonder problemen. Maar niet altijd. We zien soms situaties waarin de kinderen zich als tiran gedragen naar hun ouders toe. Mag je in zo’n geval kinderen het huis uit zetten?
Minderjarig vs. meerderjarig
Zolang kinderen minderjarig zijn, kan je ze als ouder nooit de toegang van het ouderlijke huis verbieden. Ouders hebben de plicht om kinderen tot hun achttiende verjaardag op te voeden, te ondersteunen en te onderhouden.
Dat wil niet zeggen dat er geen opties zijn wanneer een gezinssituatie onhoudbaar wordt. Ouders, kinderen of jeugdzorg kunnen steeds de hulp inroepen van een familierechter. Die probeert het conflict op te lossen of besluit – als het niet anders kan- het kind in een pleeggezin of instelling te plaatsen. Maar zo’n beslissing gebeurt enkel en alleen in het belang van de minderjarige.
Is jouw zoon of dochter meerderjarig? Dan heb je als ouder in principe wel het recht om hem of haar de deur te wijzen. Maar er zijn voorwaarden. Daarbij mag je ze nooit zomaar het huis uit zetten. Kinderen die nog thuis wonen, zijn meestal gedomicilieerd bij hun ouders. Mensen die hun domicilie hebben op een bepaald adres, mag je de toegang tot dat adres niet ontzeggen. Ze kunnen in principe naar de politie stappen om toegang af te dwingen.
Vrederechter
Wie het correct wil doen, moet eerst langs de vrederechter. De gemakkelijkste optie? Een minnelijke schikking. Het kind wordt in verzoening opgeroepen. In dat geval komen de partijen vrijwillig naar de rechter, die de zaak besloten in zijn kabinet afhandelt. Een verzoeningsprocedure kent weinig formaliteiten, is kosteloos en het besloten karakter past goed bij het gevoelige karakter van zo’n kwesties. Maar dan moet het kind wel bereid zijn om te komen én moeten de partijen tot een overeenkomst komen.
Lukt een minnelijke schikking niet, dan kunnen ouders een procedure ten gronde starten. Dat wil zeggen dat ze hun zoon of dochter dagvaarden. Concreet gaat het om een zogenaamde procedure bezetting zonder recht of titel bij de vrederechter. Die procedure laat toe om aan de rechter te bewijzen dat iemand niet over de documenten (zoals een huurcontract of notariële akte) of het recht (zoals vruchtgebruik) beschikt om in een bepaalde woning te verblijven. Vroeger werd die procedure vooral gebruikt om bijvoorbeeld huurders die niet langer over een geldig huurcontract beschikken uit een woning te zetten. Maar vandaag wordt ze jammer genoeg steeds meer ingezet voor dit soort zaken.
Onderhoudsplicht
Het is niet omdat een kind meerderjarig is, dat ouders automatisch gelijk krijgen van de vrederechter. Ouders hebben ook na de achttiende verjaardag van hun kind een onderhoudsplicht. Verwarrend? Neem bijvoorbeeld een dertiger die al jaren werkt, weigert het ouderlijke huis te verlaten en bovendien niet bijdraagt aan de taken of kosten in het huishouden. In zo’n geval zal de vrederechter de ouders waarschijnlijk volgen. Maar er bestaan evengoed voorbeelden van prille twintigers die na een gefaalde studie graag een nieuwe willen aanvatten, maar waarvan de ouders zeggen: het is tijd om op eigen benen te staan. Zo’n geval is complexer. De vrederechter bekijkt elke situatie apart en zal rekening houden met zaken zoals de inspanningen van het kind en de financiële mogelijkheden van de ouders.
Als de discussie in essentie gaat over de onderhoudsplicht zoals bijvoorbeeld het betalen van studies of een kot, is de vrederechter niet bevoegd. Hij of zij zal de zaak dan wellicht doorverwijzen naar de familierechter.
Deurwaarder
Komen ouders en kind na een minnelijke schikking tot een akkoord, of beslist de vrederechter in zijn vonnis dat het kind het huis moet verlaten, dan krijgt het kind een bepaalde tijd om de ouderlijke woonst vrijwillig te verlaten. Doet hij of zij dat niet, dan kan de deurwaarder ingeschakeld worden die vervolgens met bijstand van de politie de zoon of dochter uit het huis komt zetten.
Lopen de conflicten hoog op of is een situatie zo onhoudbaar dat een snelle interventie zich opdringt? Dan kunnen ouders in principe eerst naar een kortgedingrechter stappen, al gebeurt dat in de praktijk niet vaak. Een vonnis van de kortgedingrechter is altijd voorlopig. en deze rechter is niet zo snel geneigd om iemand voorlopig uit het huis te zetten. Daarbij is de dagvaardingstermijn bij de vrederechter erg kort en kan gevraagd worden ze te verkorten. En omdat zo’n zaken zelden ingewikkeld zijn, worden ze vaak op de inleiding al afgehandeld.